PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY

PODSTAWY PRAWNE

• Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483 ze zm.).
• Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r.   nr 120, poz. 526).
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 900 ze zm.).
• Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 165 ze zm.).
• Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.)
• Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 172).
• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 2230).
• Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 700).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1604).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356 ze zm.) lub
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1449).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. z 2018 r. poz. 467 ze zm.).
• Statut Ogniska Pracy Pozaszkolnej nr 1 w Sosnowcu .

• Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2023/2024.

  I.          WSTĘP

Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych wychowanków oraz potrzeb naszego środowiska lokalnego, obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym, a także treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do wychowanków, nauczycieli i rodziców.

Program powstał w oparciu o aktualne przepisy prawa, potrzeby rozwojowe wychowanków i oczekiwania rodziców oraz potrzeby nauczycieli w zakresie pracy opiekuńczej, wychowawczej i profilaktycznej. Napisanie Programu było poprzedzone  analizą potrzeb i oczekiwań wychowanków, ich rodziców oraz nauczycieli.

Realizowane dotychczas działania przynoszą dobre efekty, młodzież jest zintegrowana, wychowankowie inicjują i realizują liczne przedsięwzięcia, dzięki czemu rozwijają swoje zainteresowania i talenty. Atmosfera w placówce jest oceniana wysoko, wychowankowie doceniają jakość relacji między sobą i nauczycielami, dobrze się czują w OPP nr 1. Nigdy nie stwierdzono nieodpowiednich lub ryzykownych zachowań na terenie OPP nr 1.

II.         ZADANIA WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNE NA ROK SZKOLNY 2023/2024

Priorytety Programu w roku szkolnym 2023/2024 wynikają z Priorytetów MEN, określających podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa.

W roku szkolnym 2023/2024 należą do nich między innymi:

1. Wspomaganie wychowawczej roli rodziny poprzez pomoc w kształtowaniu u wychowanków i uczniów stałych sprawności w czynieniu dobra, rzetelną diagnozę potrzeb rozwojowych dzieci i młodzieży, realizację adekwatnego programu wychowawczo-profilaktycznego oraz zajęć wychowania do życia w rodzinie.
2. Podnoszenie jakości wsparcia dla dzieci, uczniów i rodzin udzielanego w systemie oświaty poprzez rozwijanie współpracy wewnątrz i międzyszkolnej, a także z podmiotami działającymi w innych sektorach, w tym w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci  i wsparcia rodziny.
3. Wspieranie rozwoju umiejętności cyfrowych uczniów i nauczycieli, ze szczególnym uwzględnieniem bezpiecznego poruszania się w sieci oraz krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie. Poprawne metodycznie wykorzystywanie przez nauczycieli narzędzi  i materiałów dostępnych w sieci, w szczególności opartych na sztucznej inteligencji.

III.       SYLWETKA ABSOLWENTA

Wspólne wartości, dążenia i oczekiwania rodziców oraz pracowników OPP nr 1 stanowią podstawę do opracowania sylwetki absolwenta naszej placówki. Celem jest przygotowanie wychowanków do efektywnego funkcjonowania w życiu społecznym oraz do podejmowania samodzielnych decyzji w poczuciu odpowiedzialności za własny rozwój. Absolwent OPP nr 1 jest:

1. przygotowany do dalszej nauki i życia – otwarty na zmiany, ma określone cele życiowe i zawodowe, wie, co chce osiągnąć i jak zrealizować swoje plany i marzenia, konsekwentny, potrafi przewidzieć skutki swoich działań, jest zaangażowany w budowanie szczęścia własnego i innych osób, pozytywnie patrzy na otaczający go świat, siebie i innych, ma poczucie własnej tożsamości narodowej i jest gotowy do jej dalszego rozwoju,
2. hołdujący wartościom narodowym, patriotycznym i obywatelskim – działa na rzecz ojczyzny i środowiska lokalnego, szanuje symbole  i miejsca pamięci narodowej, pielęgnuje tradycje, kulturę i język ojczysty,
3. odpowiedzialny – gotowy ponosić konsekwencje swoich czynów, nie boi się odpowiedzialności za innych oraz za efekty pracy grupowej, jeżeli istnieje taka potrzeba, potrafi zwrócić się o pomoc, przestrzega tajemnicy zawodowej i tajemnicy powiernictwa,
4. uczciwy – przestrzega prawa, dotrzymuje słowa, szanuje wartości życia, godność ludzką, wolność i prawdomówność,
5. ciekawy świata – dąży do wzbogacania swojej wiedzy i umiejętności, korzysta z różnych źródeł informacji,
6. twórczy – cechuje go kreatywność w rozwiązywaniu problemów, ma jasno sprecyzowane zainteresowania, które stale rozwija,
7. tolerancyjny – rozumie świat i ludzi, szanuje odmienne poglądy, upodobania i wierzenia, w każdym człowieku stara się dostrzegać dobre cechy, bez względu na status materialny czy narodowość, jest wyrozumiały i życzliwy, potrafi godzić dobro własne z dobrem innych, wolność własną z wolnością innych,
8. wrażliwy – posiada zdolność dostrzegania i przeżywania wszelkiego rodzaju piękna w tym przyrody, sztuki: muzycznej, plastycznej, teatralnej,
9. kulturalny – potrafi właściwie zachować się w każdej sytuacji, jest elokwentny, respektuje ogólnie obowiązujące normy i zasady moralne, jest uprzejmy, pomaga potrzebującym, dba o dobro innych,
10. asertywny – umiejętnie wyraża oraz przyjmuje opinie, krytykę, pochwały i oceny, właściwie wyraża emocje, szanuje zdanie innych, potrafi bronić własnych praw, dba o swoje potrzeby, potrafi odmawiać nie raniąc innych, jest świadomy swoich mocnych i słabych stron.

Absolwent naszej placówki potrafi

1.   samodzielnie myśleć,

2.   radzić sobie ze stresem,

3.   współpracować w grupie,

4.   organizować własną pracę i czas wolny,

5.   rozpoznawać właściwe wartości moralne,

6.   dokonywać wyborów i hierarchizacji wartości,

7.   posługiwać się językami obcymi,

8.   stosować technologię komunikacyjną i informacyjną,

9.   negocjować warunki porozumień,

10.  cieszyć się z sukcesów i akceptować porażki,

11.  nawiązywać i rozwijać właściwe relacje interpersonalne,

12.  szanować symbole, wartości narodowe i religijne.

IV.   PROGRAM WYCHOWAWCZO - PROFILAKTYCZNY dotyczy następujących obszarów:

1.   Rozwoju osobistego (w tym: intelektualnego, psychicznego, moralnego, duchowego, zdrowotnego).

2.   Rozwoju społecznego.

3.  Analizy umiejętności i szczególnych predyspozycji edukacyjnych wychowanków.

4.   Analizy zagrożeń oraz przeciwdziałaniu zagrożeniom wśród wychowanków Ogniska Pracy Pozaszkolnej nr 1 w Sosnowcu.

Prawidłowy rozwój dziecka uzależniony jest od zaspokojenia jego potrzeb, a w szczególności:

• poczucia bezpieczeństwa i dawania osobistego wsparcia,
• potrzeby wzajemnego zaufania,
• bycia zauważonym i docenionym,
• potrzeby kontaktów z rówieśnikami,
• potrzeby koleżeństwa, akceptacji w grupie rówieśniczej,
• potrzeby tolerancji,
• potrzeby wiedzy o dobrym i zdrowym życiu,
• potrzeby ruchu, zabawy, aktywności,
• potrzeby pozyskiwania podstawowej wiedzy o środkach uzależniających,
• potrzeby identyfikowania podstawowych zagrożeń dla zdrowia,
• potrzeby wypracowania sposobów radzenia sobie w sytuacjach stresowych,
• potrzeby okazywania emocji pozytywnych oraz umiejętności radzenia sobie z emocjami negatywnymi,
• potrzeby akceptacji i poczucia własnej wartości,
• potrzeby rozwijania zainteresowań i kreowania siebie,
• potrzeby rozwijania uzdolnień i talentów,
• potrzeby odnoszenia sukcesów i zaspokojenia ciekawości świata.

Realizacja wyznaczonych celów następuje przy pomocy metod aktywizujących:

• twórczość artystyczna,
• projekty edukacyjne,
• konkursy, festiwale,
• odgrywanie ról (symulacje, inscenizacje, dramy, scenki rodzajowe),
• praca w terenie, wyjścia edukacyjne,
• środki audiowizualne, komputer,
• dyskusje,
• praca z tekstem pisanym (czasopisma, literatura piękna i popularnonaukowa),
• uczestnictwo w różnych aspektach życia kulturalnego,
• ankiety, wywiady,
• rozmowa kierowana,
• wspólne rozwiązywanie problemów,
• pokazy, wernisaże, wystawy,
• plakaty,
• autoprezentacje,

V.     CELE PROGRAMU PROFILAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEGO OGNISKA PRACY POZASZKOLNEJ NR 1 W SOSNOWCU:

Głównym celem programu profilaktyczno-wychowawczego Ogniska Pracy Pozaszkolnej nr 1 w Sosnowcu jest kształtowanie w wychowankach najistotniejszych wartości ludzkiego życia. Zależy nam na wychowaniu człowieka:

• zdrowego i sprawnego fizycznie,
• kształtującego i reprezentującego postawę prozdrowotną,
• świadomego praw i obowiązków wychowanka i dziecka,
• przestrzegającego wspólnie ustalonych norm zachowania,
• reprezentującego wysoką kulturę osobistą,
• znającego tradycję własnej rodziny, placówki, regionu i kraju,
• tolerancyjnego wobec innych ras, religii, wyglądu zewnętrznego oraz dostrzegającego potrzeby i prawa własne i innych osób,
• dostrzegającego własną wartość, dążącego do doskonalenia swoich umiejętności, obiektywnie oceniającego siebie i innych,
• umiejącego właściwie zachować się w sytuacjach zagrożenia, rozpoznanie zagrożenia, przeciwdziałanie zagrożeniom /narkotyki, alkohol, nikotyna, niebezpieczne przedmioty, przemoc i inne,
• umiejącego korzystać z dóbr kultury i mediów,
• kształtującego postawy i nawyki proekologiczne,
• umiejącego bezpiecznie korzystać z Internetu,
• wyposażonego w umiejętności niezbędne do współdziałania w zespole,
• przestrzegającego zasad bezpiecznego funkcjonowania w placówce i poza nią.

Struktura oddziaływań wychowawczych

1.      Dyrektor placówki:

• stwarza warunki dla realizacji procesu wychowawczego w placówce,
• sprawuje opiekę nad wychowankami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne, dba o prawidłowy poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej placówki,
• inspiruje nauczycieli do poprawy istniejących lub wdrożenia nowych rozwiązań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu innowacyjnych działań programowych, organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji wychowanków,
• stwarza warunki do działania w placówce: wolontariuszy oraz innych organizacji, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej placówki,
• współpracuje z nauczycielami oraz Radą Rodziców i Samorządem Wychowanków, wspomaga ich w realizacji zadań,
• nadzoruje zgodność działania placówki ze statutem, w tym dba o przestrzeganie praw wychowanków, kompetencji organów placówki,
• nadzoruje realizację Programu Wychowawczo-Profilaktycznego,
• stwarza warunki do przestrzegania w placówce „Wytycznych MEiN, MZ i GIS” obowiązujących w okresie pandemii, zapewnia równowagę pomiędzy wymaganiami reżimu sanitarnego, a działaniami chroniącymi zdrowie psychiczne uczniów.
• dostosowuje ofertę zajęć do oczekiwań wychowanków, w celu stworzenia warunków do realizacji pasji, udziału z zajęciach sportowych, kontaktu z przyrodą, a także kontaktu bezpośredniego ze sobą, z zachowaniem zasad sanitarnych.

2.      Rada Pedagogiczna:

• uczestniczy w diagnozowaniu pracy wychowawczej placówki i potrzeb w zakresie działań profilaktycznych,
• uchwala w porozumieniu z Radą Rodziców Program Wychowawczo - Profilaktyczny,
• uczestniczy w realizacji i ewaluacji Programu Wychowawczo-Profilaktycznego.

3.      Nauczyciele:

• współpracują w zakresie realizacji zadań wychowawczych i profilaktycznych, uczestniczą w realizacji Programu Wychowawczo-Profilaktycznego,
• reagują na obecność w placówce osób obcych, którzy swoim zachowaniem stwarzają zagrożenie dla wychowanków,
• reagują na przejawy agresji, niedostosowania społecznego i uzależnień wychowanków,
• przestrzegają obowiązujących w placówce procedur postępowania w sytuacjach kryzysowych, również spowodowanych negatywnymi skutkami epidemii COVID-19,
• kształcą i wychowują wychowanków w duchu patriotyzmu i demokracji,
• rozmawiają z wychowankami  i ich rodzicami o zachowaniu i frekwencji oraz postępach na zajęciach,
• wspierają zainteresowania i rozwój osobowy wychowanka.

4.     Zespoły przedmiotowe

• analizują i rozwiązują bieżące problemy wychowawcze,
• współpracują przy organizacji imprez okazjonalnych,
• współtworzą i realizują Program Wychowawczo-Profilaktyczny.

5.    Rodzice:

• współtworzą Program Wychowawczo-Profilaktyczny,
• zasięgają informacji na temat swoich dzieci w placówce,
• uczestniczą w diagnozowaniu sytuacji wychowawczej placówki,
• dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci,
• Rada Rodziców uchwala w porozumieniu z Radą Pedagogiczną Program Wychowawczo-Profilaktyczny placówki.

6.      Samorząd Wychowanków:

• jest inspiratorem i organizatorem życia kulturalnego, działalności oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami i możliwościami organizacyjnymi w porozumieniu z dyrektorem,
• uczestniczy w diagnozowaniu sytuacji wychowawczej placówki,
• współpracuje z Radą Pedagogiczną,
• prowadzi akcje pomocy dla potrzebujących,
• reprezentuje postawy i potrzeby środowiska uczniowskiego,
• propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji,
• dba o dobre imię i honor placówki oraz wzbogaca jej tradycję,
• może podejmować działania z zakresu wolontariatu.

 UWAGI KOŃCOWE:

Program może ulec modyfikacji. Nauczyciele na dany rok szkolny opracowują założenia programowe koła z uwzględnieniem zagadnień programu wychowawczego, biorąc pod uwagę specyfikę zajęć, planowane imprezy okazjonalne, realizację programów profilaktycznych   lub ich elementów. Na koniec roku szkolnego przedstawią sprawozdanie z realizacji założeń programowych koła z uwzględnieniem działań profilaktycznych.

EWALUACJA :

Program profilaktyczno-wychowawczy jest realizowany przez nauczycieli poprzez systematycznie przeprowadzane pogadanki z wychowankami na poszczególnych zajęciach. Przeprowadzenie pogadanki na dany temat jest notowane w dzienniku zajęć w temacie kolorem zielonym. Realizacja tematów jest kontrolowana przez wicedyrektora placówki.